Is Quantified Self de oplossing voor de duurder wordende zorg?

quantified self zorg mhealth

Met de steeds duurder wordende zorg in Nederland worden er steeds meer oplossingen gezocht. Veel mensen zien in Quantified Self een groot gedeelte van de oplossing. Toch komen hierbij, vooral bij mensen uit de zorg, een hoop vragen naar boven. Hieronder worden de belangrijkste vragen behandeld. Deze keer niet door een trendwatcher of futuroloog, maar door zoveel mogelijk feitelijke informatie.

Het meten en bewust worden van eigen gedrag waarna het gedrag kan worden verbeterd is in opkomst. Gezien de aanleiding van de steeds duurder wordende zorg is besloten om binnen dit artikel de focus te leggen op het meten en bewustwording van eigen gedrag binnen gezondheid. Onder gezondheid wordt hier de medische betekenis bedoeld zoals we die in onze westerse samenleving kennen: het afwezig zijn van ziektes die fysiek aanwezig zijn op en in het lichaam. Maar ook ziektes die niet vast te stellen zijn in het fysieke lichaam. Voorbeelden die hierbij onder gezondheid vallen zijn voldoende bewegen, lichaamsgewicht op peil brengen en/of houden, voldoende slapen en indicatoren zoals een goede hartslag en bloeddruk.
In het vervolg van dit artikel zal ‘tracker’ worden gebruikt als persoon die zijn of haar gedrag meet om zo bewust te worden van zijn of haar gedrag. Het gedrag wat in het onderzoek gemeten wordt zijn gezondheidsindicatoren en/of symptomen.

Volgens cijfers van het Centraal Planbureau (CPB) zijn de uitgaven aan zorg als % van het BBP sinds 1972 gegroeid. In tien jaar zijn de totale kosten aan zorg met 71,4% gestegen. Nederland geeft 14,9% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) en daarmee staat Nederland op de tweede plek als het gaat om zorguitgaven per BBP. Alleen de Verenigde Staten geven meer procent van het BBP uit aan zorg. Als er gekeken wordt naar deze geschiedenis dan is te zien dat Nederland (en andere Westerse landen) dezelfde curve volgen als de Verenigde Staten. Om die reden is er, om onderstaande vragen te beantwoorden, gebruik gemaakt van Amerikaans onderzoek van Pew Research.

uitgaven aan zorg Nederland kosten

Wie track zijn eigen gezondheid?

De opkomst van Quantified Self is ook terug te zien in de resultaten van bestaande onder- zoeken. Zo laat onderzoek van Pew Research zien dat 69% van de volwassen Amerikanen een overzicht bijhoudt van iets wat met zijn of haar gezondheid te maken heeft of kan hebben. Maar slechts (of maar liefst) 14,5% van de Amerikaanse volwassenen houdt dit bij met een (wearable) device. (Susannah Fox, 2013) Hierbij kun je denken aan de populaire stappenteller van Fitbit en de Fuelband van Nike. Andere manieren waarop mensen hun eigen gezondheid meten zijn terug te vinden in de andere artikelen over Gadgets op Track and Hack. In dit artikel naar de verschillende soorten groepen trackers is ook onderscheid gemaakt in de lichamelijke conditie van de trackers. Zo is te zien dat mensen met één of meerdere chronische ziektes meer met het meten van hun eigen gezondheid bezig zijn dan mensen zonder chronische ziektes.

Onder chronische ziektes wordt hierbij verstaan: langdurige aandoeningen. Hierbij kun je denken aan migraine, hoge bloeddruk, astma, duizeligheid, gewrichtspijn, diabetes en kanker. Bijna de helft (45%) van de Amerikaanse volwassenen heeft op zijn minst één chronische aandoening (Susannah Fox, 2013). In Nederland was dit aantal in 2011 volgens het CBS vergelijkbaar: ongeveer 48%. (CBS, 2011)

Hoe trackt men hun gezondheid?

Ongeveer 21% van de trackers trackt zijn eigen gezondheid met behulp van een (wearable) device. Andere manieren hoe men hun eigen gezondheid bijhoudt is met pen en papier of het onthouden. Vooral deze laatste manier is populair:

  • 49% van de trackers trackt zijn gezondheid door het te onthouden
  • 34% van de trackers trackt zijn gezondheid met pen en papier
  • 21% van de trackers trackt zijn gezondheid met technologie

In het onderzoek was het mogelijk om meerdere antwoorden in te vullen, omdat je je data op meerdere manieren kunt tracken. Daardoor is het totaal meer dan 100%. Als men meerdere aspecten van hun gezondheid trackt, dan werd hen gevraagd om te denken aan het hoofdaspect wat ze tracken.

Het zijn de mensen met één of meerdere chronische ziektes die het tracken serieuzer (moeten) nemen. Dat zie je terug in de methoden die zij gebruiken:

    • 45% van de trackers met 2 of meer chronische ziektes trackt zijn gezondheid met pen en papier, tegenover 37% van de trackers met 1 chronische ziekte en 28% van de trackers zonder chronische ziektes.
    • 22% van de trackers met 2 of meer chronische ziektes trackt zijn gezondheid met technologie (zoals glucosemeter), tegenover 7% van de trackers met 1 chronische ziekte en 2% van de trackers zonder chronische ziektes.
    • 37% van de trackers met 2 of meer chronische ziektes trackt zijn gezondheid door het te onthouden, tegenover 48% van de trackers met 1 chronische ziekte en 54% van de trackers zonder chronische ziektes. (Susannah Fox, 2013)

Tracken Amerikanen Quantified Self Zorg Ziektes

Hoevaak trackt men zijn gezondheid?

Bijna de helft van de trackers (49%) geeft in het onderzoek aan dat ze hun data niet regelmatig updaten. Pas als er iets verandert in het vaste patroon dan gaat 46% op een regelmatige basis hun gedrag tracken. Hierbij is er weinig verschil tussen de trackers zonder chronische ziektes en de trackers met chronische ziektes. Wel opvallend hierbij is dat vooral de oude trackers (50 jaar en ouder) regelmatiger tracken dan jongere trackers.

Van de trackers die regelmatig hun data updaten doet:

  • 13% dit meerdere keren per dag
  • 23% dit één keer per dag
  • 15% dit drie tot vijf dagen per week
  • 23% dit één tot twee dagen per week
  • 16% dit één of twee keer per maand
  • 9% dit minder dan één keer per maand

Als er gekeken wordt naar hoe deze “regelmatige trackers” hun data tracken, dan is te zien dat dat veelal (60%) gebeurd via de methoden ‘pen en papier’ en met ‘technologie’. Een kleiner aantal (33%) meet dit door het te onthouden ‘in het hoofd’. (Susannah Fox, 2013)

Manieren van tracken Quantified Self

Deelt men zijn getrackte data met zorgaanbieders?

Omdat er op korte termijn een bijdrage geleverd moet worden aan het Nederlandse zorgstel- sel kan er nog niet van uit worden gegaan dat iedere Nederlander een supercomputer in de vorm van een smartphone heeft die dient als persoonlijke dokter. Op dit moment kun je met je smartphone al een heleboel data verzamelen, maar het verwerken zal dus nog via mensen moeten verlopen. De mensen die dit zouden kunnen noemen we hierbij zorgaanbieders. Onder zorgaanbieders wordt hier dezelfde betekenis gebruikt als het CBS gebruikt. Hieronder vallen ziekenhuizen, huisartsen, specialistenpraktijken, tandartsen, leveranciers van geneesmiddelen en ARBO (CBS, 2012).

Ook is dit een interessante vraag met het oog op privacy. Uit een eerder gehouden enquête van Pew Research is gebleken dat ongeveer één-derde (34%) van de trackers zijn data deelt, ongeacht met wie. Door meerdere antwoord mogelijkheden is het totaal van de visualisatie hieronder meer dan 100%.

Partijen met wie men data deelt Quantified Self

Wat is de impact van het tracken van je eigen gezondheid?

Het self-tracking is dus populair, maar wordt nu nog veelal met pen en papier gedaan of het wordt onthouden. In eerder genoemd onderzoek van Pew Research wordt een voorspelling gedaan over de toekomst van deze wearable devices. Volgens dat onderzoek staat ons een revolutie te wachten op het gebied van persoonlijke gezondheidszorg waarbij eigen getrackte data een hoofdrol speelt. Echter zijn er nu nog barrières zoals het opslaan van de data, maar ook ethische kwesties. Dat zijn zaken waar meer onderzoek voor nodig is, maar wel kan er nu met behulp van het onderzoek van Pew Research een inschatting gemaakt worden of tracken van je eigen gezondheid op korte termijn een bijdrage kan leveren aan een gezondheidzorg.

In het onderzoek werd Amerikaanse trackers onder andere gevraagd of ze door het tracken van hun eigen gezondheid bewuster met hun gezondheid om zijn gegaan. Zo’n 46% van de trackers geeft aan van wel. Het effect is het grootst bij de trackers die hun data bijhouden met ‘pen en papier’ en met behulp van ‘technologie’ tegenover het onthouden ‘in het hoofd’. (Susannah Fox, 2013)

Bij Track and Hack vind je alles wat je nodig hebt om te groeien en om deze groei in kaart te brengen. Zowel persoonlijke ontwikkeling als groei binnen en buiten je kantoorleven.